Một số hình ảnh về Đoàn tộc Đông Yên
Tiền cảnh nhà thờ Đoàn tộc Đông Yên
Nhà thờ Tộc Đoàn Đông Yên
Bình phong nhà thờ Tộc Đoàn Đông Yên
Nhà thờ tộc Đoàn Xuân Phú
Nhà thờ Đức bà Đoàn Quý Phi
ĐÔNG YÊN - ĐOÀN TỘC
Tôn đồ phổ hệ quá diệt miên
Thập cửu thế dư đời đời truyền (19 đời)
Bắc địa phò Vương bình cẩu tặc
Nam thiên lập xã khẩn điền viên
Đông Yên Đoàn Tộc khai cơ thì
Ngoại thích Nguyễn triều Thạch Quận Tiên
Khanh Tướng Công Hầu truyền lục thế
Nhi tôn tập ấm tiếp liên niên.
Theo gia phả Tộc Đoàn Đông Yên do ông Đoàn Công Lễ dịch thuật vào năm Cảnh Hưng (1760) và do ông Đoàn Công Dung phục sao chữ hán và dịch âm tiếng việt thì cổ bổn của Đoàn Tộc ông Thái Thỉ Tổ ĐOÀN ĐẠI LANG tự là An Phận, cùng bà Nhứt nương hiệu An Tâm. Nguyên quán xã Khuôn Phụ, Huyện Gia Phước, Phủ thừa tuyên Hạ Hồng, tỉnh Hải Dương.
Trong gia phả có ghi:
Trong năm Lê Hồng Đức Ông có sắc lệnh trưng binh ông mang vợ con theo phò vua Lê Thánh Tông đi đánh giặc Chiêm thành bắt được tướng Chiêm thành là Trà Toàn có công đến sau khi vua đánh giặc đâu đó đã xong vua bèn hạ chiếu cho tướng sĩ ban sự hồi trào, còn ông Đoàn Công Huyền tấu cùng vua Lê xin ở lại tỉnh Quảng Nam, Lúc bấy giờ ông Thỉ và ông Tiên quy dân lập ấp, khai khẩn ruộng đất thành lập xã hiệu lúc bấy giờ gọi là Quảng Nam Xứ, quản lãnh 3 phủ, 9 huyện, đặt ba ty: Đô ty, Thừa ty, và Hiến ty và đặt vệ quân Thanh Hoa gồm 5 sở.
Đến sau Đức Tiên chúa vào chấn đất huyện hóa và Quảng Nam đóng đồn trú quân ở xã Ái Tử, lúc bấy giờ năm dương lịch 1569, Tiên tổ Đoàn Công Nhạn nối theo đó mà phò Đức chúa Tiên cùng chấn có công. Đức chúa Tiên tấu phong ông Đoàn Công Nhạn là Tham Tướng chơn Nguyên Hầu kế sao đó có sắc lệnh ông Đoàn Công Nhạn kiêm chức các Châu thuộc Quảng Nam.
Quảng Nam: Theo Hồng Đức thiên nam dư hạ tập, thì Quảng Nam thừa tuyên quản lĩnh ba phủ, chín huyện:
Phủ Thăng Hoa quản lĩnh ba huyện: Lê Giang, Hà Đông và Hi Giang.
Phủ Tư Nghĩa quản lĩnh ba huyện: Bình Sơn, Mộ Hoa và Nghĩa Giang;
Phủ Hoài Nhân quản lĩnh ba huyện: Bồng Sơn, Phù Ly và Tuy Viễn;
Lúc bấy giờ dân chúng đâu đó đều vào theo ông làm hầu hạ và thuộc quyền kiểm soát của ông. Đến sau ông tham tướng Đoàn Công Nhạn thiết lập một thôn ở chợ củi là Đông Yên châu Đông Giáp để người con trưởng là ông khâm lý trấn ở đó.
Đến sau tham tướng Đoàn Công Nhạn có sinh một người con gái út Bà là Đoàn Thị Ngọc tuổi vừa cập kề ước độ 20 tuổi. Nhân lúc ban đêm sang trăng bà đi hái dâu cho tằm trong lúc hái dâu bà có hát một câu hát (Vua cha đi ngự thuyền rồng hay đâu phận thiếp giá chồng này chăng) trong lúc đó có xa giá Vua đến Quảng Nam có thái tử Đức chúa Thượng tức vua Hiếu Chiêu Vương theo hộ giá Thái tử cũng thừa đêm sang trăng ấy , thái tử kêu một chiếc ghe bơi, bơi ngang qua gò dâu ấy, trong lúc thái tử đang câu cá bỗng nghe có người đàn bà hát một câu hát lạ Thái tử bèn sai người đến gò dâu ấy coi thử người nào hát người ấy trở về tâu với Thái Tử là Bà ấy là con gái quan Tham Tướng quân chơn nguyên hầu. Thái tử xem tướng bà là người có phước tướng (Bà có đức gì mà bà đi đâu chỗ than bà có bong mát che bà đó sau Thái tử về tâu với vua cha xin phong cho bà làm vợ thái tử (tức là Hiếu Chiêu Vương hoàng hậu đến sau bà vào cung, Bà tấu lên vua cha cho phép bà trở về nguyên quán thưa ông nội và cha mẹ cho bà về Làng đến sau Bà sinh Đức chúa Hiền là Vua Hiếu Triết Vương.
Vua Triết Vương phong cho ông ngoại tước Đạt Tấn phụ giới thượng tứng quân cấm y vệ đô chỉ huy sứ ty chỉ huy sứ chưởng vệ sự thạch quận công và phong em ông ngoại là: Đoàn Công Tốn tước cai xã vệ thắng bá hầu. Ông cai xã Đoàn Công Tấn có sinh 10 người con trai. Ông thứ nhất Đoàn Công An lập xã ở Tân an ,
Ông thứ 3 Đoàn Công Kiều lập xã ở An lâm
Ông thứ 6 Đoàn Công Tá lập xã ở Ngọc Sa
Ông thứ 7 Đoàn Công Triều lập xã ở Mông lãnh
Ông thứ 8 thứ đội trưởng lương minh bá Đoàn Công Viên về lập xã ở Xuân Phú.
Đến sau cháu 7 đời Đoàn Công Trường lập xã ở Hòa Xuân thuộc quận Đại Lộc. Còn ông Thỉ và ông Tiên đều ở lại bổn châu.
Theo ở tiên Tộc Đoàn chúng ta thì Ông Thỉ và ông Tiên thì ở trên có huân lao với nước, ở dưới có công đức với dân , nguyên đầu sự tích của ông Thỉ và ông Tiên như vậy.